Drabina Jakubowa

Drabina Jakubowa // Jakub Szczęsny

Większość wrocławskich podwórek na Przedmieściu Oławskim, w tzw. „Trójkącie Bermudzkim”, nie zmieniła się od momentu ich powstania na przełomie XIX i XX wieku. Wielopiętrowe czynszowe kamienice dodatkowo znacznie ucierpiały podczas powodzi tysiąclecia w 1997 roku. Wiele z nich zostało nieodwracalnie uszkodzonych, inne – nieobjęte programem rewitalizacji – stopniowo niszczeją i popadają w ruinę. Proces ten jest widoczny zwłaszcza na podwórkach, miejscach wspólnych, należących do wszystkich mieszkańców.

W taką wspólną, a co za tym idzie trochę „niczyją” przestrzeń, w ramach projektu Wrocław – wejście od podwórza, został zaproszony warszawski architekt Jakub Szczęsny. Artysta, po wizytach studyjnych i rozmowach z mieszkańcami podwórek, postanowił zaprosić ich do udziału w nietypowym eksperymencie:
- W dynamicznie zmieniającym się w ostatnich latach polskim społeczeństwie najmniej zmieniają się warunki życia grup o najniższych dochodach. Mimo licznych zmian ustrojowych, jakość infrastruktury mieszkalnej i dostępność usług społecznych pozostają w wielu miejscach w Polsce na bardzo niskim poziomie. „Drabina Jakubowa” jest formą pewnej usługi służącej mieszkańcom kilku komunalnych kamienic we wrocławskim "Trójkącie Bermudzkim". Nie chodzi tu jednak o montaż kablówki, ostrzenie noży, czy deratyzację. Chodzi o zmianę punktu widzenia na otaczającą ich codzienność i niewesołą rzeczywistość czynszowych podwórek, tłumaczy Jakub Szczęsny.

Usługa świadczona była przez architekta w trakcie przejazdów ulicami Przedmieścia Oławskiego –  ciągnięta przez niego drabina była rozkładana we wnętrzach podwórek. Wyposażeni w lornetkę i zabezpieczeni przed upadkiem chętni mieszkańcy okolicznych kamienic mogli wspiąć się na poziom ponad pięciu metrów, by z tej wysokości obserwować swoje codzienne otoczenie.

Jakub Szczęsny - pierwszy polski architekt, którego projekt, Dom Kereta, został włączony do stałej kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku. Zajmuje się działaniami z pogranicza architektury, projektowania przedmiotów i sztuki. Interesuje go zwłaszcza tworzenie środowiska mieszkaniowego poza utartymi kodami mieszczańskimi oraz higienistyczną standaryzacją modernizmu. Postrzega swoją działalność, jako formę usługi, która często poddaje krytyce przedmiot "zamówienia", niezależnie od tego jakich środków do jego spełnienia należy użyć i kto jest zamawiającym. Poszukuje znaczących wątków w przeszłości miejsc, w których działa, by użyć ich jako motywów, do proponowania przyszłych scenariuszy. Współpracuje z instytucjami (Saint Louis Science Center, Residency Unlimited, CCA, Polin i in.), organizacjami pozarządowymi (Bęc Zmiana, Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej, IASKA, Ideas Louisville, Casa do Povo i in.) i podmiotami prywatnymi (General Electric, Aura, BMW Polska i in.), zwłaszcza w Europie, USA i Brazylii. Od 2001 roku współtworzy Grupę Projektową Centrala, a od 2016 roku autorskie studio SZCZ w Warszawie.



Galeria