Trafostacja

TRAFOSTACJA // Joanna Rajkowska

W ramach projektu Wrocław – wejście od podwórza, Joanna Rajkowska postanowiła przyjrzeć się niszczejącemu nieczynnemu budynkowi starej stacji transformatorowej przy ul. Na Niskich Łąkach 2a, zbudowanej w latach 30-tych XX w., wyłączonej z użytku w latach 90-tych. Budynek został poddany przekształceniom, w wyniku których powstał w nim nowy ekosystem. Modernistyczna architektura powoli zarasta różnymi gatunkami roślin, a z dwóch okien budynku wypływa woda. Artystka, przy wsparciu specjalistów z wielu obszarów, zasadziła w nim m.in. paprocie, bluszcze, bodziszki, mchy i trzmieliny oraz umieściła w donicach nasiona i sadzonki roślin ruderalnych, czyli zasiedlających podłoża zmienione przez człowieka.

- „Trafostacja” powstała z myślą o przyszłości, kiedy to organizmy nie-ludzkie wezmą budynek w całkowite posiadanie i zamienią go w funkcjonujący habitat. Jeden z punktów odniesienia ma charakter historyczny, jest to lęk przed wodą, i szerzej, przed żywiołami. Woda i rośliny potraktowane zostały jako siła sprawcza – to od nich zależy kształt i losy projektu. Cykl wegetatywny to spektakl sił pozaludzkich, rozgrywający się na scenie stworzonej przez architekturę. I jakkolwiek spektakl ten jest przeznaczony dla ludzi, to głównymi aktorami i mieszkańcami budynku są organizmy tworzące ekosystem. „Trafostacja” jest zatem gestem przekazania zdecydowanie ludzkiego tworu, jakim jest architektura – innym gatunkom, wyjaśnia Joanna Rajkowska.

TRAFOSTACJA

Projekt, pomysł, koncepcja: Joanna Rajkowska

Realizacja projektu:
Współpraca architektoniczna: Paweł Karpa
Konstruktor: Mateusz Bilski
Konsultacja, dobór roślin: dr inż. Marta Weber-Siwirska wraz z Magdaleną Zelek i Jagodą Podgórską (SKN AK sekcja Ambasadorzy Zieleni), Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Realizacja: Marta Krasnopiórko, Patryk Szelawa // Technika w ogrodzie
Współpraca: Anna Pluta, Krystian Pryłowski, Aleksandra Jach
Pomoc w realizacji projektu: Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu, Polski Stowarzyszenie „Zielone Dachy”

Joanna Rajkowska – artystka (ur. 1968 w Bydgoszczy, mieszka i pracuje w Londynie i Nowogrodzie). Autorka projektów publicznych, obiektów, filmów, instalacji oraz efemerycznych akcji i sytuacji realizowanych w przestrzeni miejskiej. Jej projekty to zarówno architektoniczne i geologiczne fantazje, sztuczne wykopaliska archeologiczne, jak i rzeźby umieszczone w rzekach, dymy kadzideł czy geody wypełnione kryształami. Najbardziej znanym projektem artystki pozostają Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich (2002), projekt, który stał się jednym z symboli Warszawy. Jej projekty publiczne obejmują współpracę z takimi instytucjami jak CSW Zamek Ujazdowski (2007, Dotleniacz, Polska), Galeria Trafo (208, Linie lotnicze, Węgry), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2009, Wąwóz, Polska), The Showroom (2010, Rydwan, UK), British Council (2010, Benjamin w Konyi, Turcja), VII Berlińskie Biennale (2012, Urodzona w Berlinie, Niemcy), Royal Society of Arts i Arts Council England (2012, Dziecko Peterborough, UK), Frieze Projects 2012 (2012, Wymuszając cud, UK), Institute for Contemporary Ideas and Art (2014, Dywan, Szwecja) oraz Wysing Arts Centre, (2015, instalacja projektu Dziecko Peterborough, UK). Rajkowska studiowała malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego w latach 1988-1993, jednocześnie studiując historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1987-1992. Artystka otrzymała cenioną w Polsce nagrodę przyznawaną przez tygodnik „Polityka” - Paszport Polityki - w 2007 roku za "niezwykłe projekty realizowane w przestrzeni publicznej, za wyciąganie ręki w kierunku błąkającego się po mieście człowieka" oraz Nagrodę Wielką Fundacji Kultury Polskiej za całokształt twórczości.