Marek Hłasko i Krzysztof Komeda zmarli w odstępie dwóch miesięcy. W 2019 r. mija 50 lat od ich śmierci, dlatego „Kinematograf Wrocławski” przypomina filmy współtworzone przez te dwie wybitne postaci polskiej kultury, zwracając też uwagę na związki artystów z Dolnym Śląskiem. 8 października zaprezentujemy „Bazę ludzi umarłych”, adaptację powieści „Następny do raju” Hłaski. Film, z którego pisarz wycofał swoje nazwisko.
Październik 1956 utorował młodemu pisarzowi Markowi Hłasce drogę do wielkiej popularności. Jego utwory prozatorskie idealnie odpowiadały na potrzebę Polaków, którzy pragnęli czytać i słuchać o rzeczywistości innej niż ta znana z socrealistycznej propagandy. Autor „Pięknych dwudziestoletnich” celnie portretował nasz kraj drugiej połowy lat 50. Bardzo szybko do wychowanego we Wrocławiu pisarza zgłosiła się polska kinematografia. Jego proza posiadała coś, co potocznie nazywamy „filmowością”: sugestywność i plastyczność opisu, zamknięte niby w gotowym kadrze. Zanim Hłasko wyemigrował z PRL, na bazie jego tekstów filmy stworzyli: Wojciech Jerzy Has („Pętla”), Stanisław Lenartowicz (nowela w „Spotkaniach”), Aleksander Ford („Ósmy dzień tygodnia”) oraz Czesław Petelski („Baza ludzi umarłych”).
Oczekiwania względem „Następnego do raju” (czyli późniejszej „Bazy ludzi umarłych”) były ogromne. W końcu powstawało dzieło bazujące na krytyce rzeczywistości społecznej pióra Hłaski. Film miał dobre warunki produkcyjne i świetną obsadę (m.in. Zygmunt Kęstowicz, Emil Karewicz, Tadeusz Łomnicki i Leon Niemczyk), ale ideologiczne zmiany w wymowie zaważyły na jego kształcie, a także dalszych losach. Marek Hłasko nie pojawił się jako autor scenariusza w napisach, a kiedy doszło do premiery, znajdował się już na cenzurowanym.
W Barbarze spotkamy się z Justyną Bucknall-Hołyńską, autorką monograficznej książki „Marek Hłasko na ekranie”. Dzięki temu będziemy mogli porozmawiać o filmie i kontekstach dolnośląskich, jakie przyczyniły się do powstania „Bazy ludzi umarłych”, bo choć utarło się, że film kręcono w Bieszczadach i tam została osadzona akcja, to naprawdę zarówno akcja książki, jak i plener zdjęciowy zorganizowano na Dolnym Śląsku. Po więcej szczegółów zapraszamy na spotkanie.
Film został poddany rekonstrukcji cyfrowej. Wyświetlimy go z angielskimi napisami.
Kuratorem cyklu jest Lech Moliński – animator kultury filmowej, współzałożyciel i wiceprezes Wrocławskiej Fundacji Filmowej, twórca projektu Dolnośląskie Spacery Filmowe.
